اوراق قرضه چیست و سازوکار عملکرد آن چگونه است؟

کارمزد صفر در بازار تتر (USDT)

ثبت نام و احراز هویت در آریومکس

معامله بیت کوین (btc/irt)

نمودار و لیست قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال

اوراق قرضه ابزارهای مالی‌ای هستند که راهی برای تأمین سرمایه توسط دولت‌ها و شرکت‌ها فراهم می‌کنند و در عین حال، برای سرمایه‌گذاران گزینه‌ای نسبتاً باثبات به شمار می‌آیند. در این مقاله به معرفی اوراق قرضه، نحوه عملکرد آن‌ها و نقششان در بازارهای مالی می‌پردازیم. همچنین به رابطه بین اوراق قرضه و احساس بازار اشاره می‌کنیم و تأثیر احتمالی آن‌ها بر بازار رمزارزها را زیر ذره‌بین می‌بریم.

اوراق قرضه چیست؟

اوراق قرضه نوعی اوراق بدهی است که شبیه به یک رسید پرداخت (IOU) عمل می‌کند. زمانی که شما یک اوراق قرضه خریداری می‌کنید، در واقع به ناشر آن پول قرض می‌دهید. این ناشر می‌تواند دولت، شهرداری یا یک شرکت خصوصی باشد. در ازای این وام، ناشر متعهد می‌شود که در بازه‌های زمانی مشخص، سود مشخصی (که کوپن نام دارد) به شما پرداخت کند و در زمان سررسید، مبلغ اصلی یا ارزش اسمی اوراق را به شما بازگرداند.

انواع اوراق قرضه

اوراق قرضه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند:

۱. اوراق قرضه دولتی

این اوراق توسط دولت‌ها منتشر می‌شوند. از نمونه‌های رایج آن می‌توان به اوراق خزانه ایالات متحده (US Treasury Bonds)، اوراق قرضه دولت بریتانیا (UK Gilts) و اوراق قرضه دولت آلمان (German Bunds) اشاره کرد.

اوراق قرضه

۲. اوراق قرضه شهرداری

این نوع اوراق توسط دولت‌های محلی یا شهرداری‌ها منتشر می‌شود و معمولاً برای تأمین مالی پروژه‌های عمومی مانند ساخت مدارس، جاده‌ها یا زیرساخت‌های شهری استفاده می‌شود.

۳. اوراق قرضه شرکتی

شرکت‌ها برای تأمین سرمایه موردنیاز جهت توسعه کسب‌وکار، عملیات روزمره یا سایر فعالیت‌های اقتصادی، اوراق قرضه منتشر می‌کنند.

۴. اوراق قرضه پس‌انداز

این اوراق معمولاً با ارزش اسمی پایین‌تر توسط دولت‌ها برای سرمایه‌گذاران خرد منتشر می‌شوند و بیشتر جنبه تشویقی دارند تا شهروندان عادی نیز امکان مشارکت در سرمایه‌گذاری داشته باشند.

اوراق قرضه چگونه کار می‌کنند؟

صدور و قیمت‌گذاری

زمانی که اوراق قرضه منتشر می‌شوند، سه ویژگی کلیدی دارند: ارزش اسمی، نرخ سود و تاریخ سررسید. ارزش اسمی همان مبلغی است که در زمان سررسید به دارنده اوراق بازپرداخت می‌شود، و نرخ سود درصدی از این مبلغ است که به‌صورت دوره‌ای به دارنده اوراق پرداخت می‌گردد.

اوراق قرضه

اوراق قرضه در ابتدا در بازار اولیه منتشر می‌شوند، جایی که سرمایه‌گذاران آن‌ها را مستقیماً از ناشر (مثلاً دولت یا یک شرکت) خریداری می‌کنند. پس از انتشار اولیه، این اوراق در بازار ثانویه بین سرمایه‌گذاران معامله می‌شوند. قیمت اوراق در بازار ثانویه می‌تواند بسته به عواملی همچون نرخ بهره، شرایط اقتصادی و اعتبار ناشر تغییر کند. بازار ثانویه امکان نقدشوندگی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا پیش از سررسید، اوراق خود را خرید و فروش کنند.

پرداخت سود

دارندگان اوراق قرضه در فواصل زمانی مشخص، معمولاً به‌صورت شش‌ماهه یا سالانه، سود دریافت می‌کنند. این سود مبلغی ثابت و مبتنی بر نرخ بهره تعیین‌شده در هنگام انتشار اوراق است.

برای مثال، اگر ارزش اسمی یک اوراق برابر با ۱۰۰۰ دلار و نرخ سود آن ۵ درصد باشد، دارنده اوراق سالانه ۵۰ دلار سود دریافت خواهد کرد. نمونه‌ای از این نوع اوراق، اوراق خزانه ۱۰ ساله ایالات متحده با نرخ بهره ۲ درصد است که سالانه ۲۰ دلار برای هر اوراق ۱۰۰۰ دلاری پرداخت می‌کند.

سررسید

تاریخ سررسید، زمانی است که ناشر موظف است ارزش اسمی اوراق را به دارنده آن بازپرداخت کند. اوراق قرضه می‌توانند سررسید کوتاه‌مدت (کمتر از ۳ سال)، میان‌مدت (۳ تا ۱۰ سال) یا بلندمدت (بیش از ۱۰ سال) داشته باشند.

برای نمونه، یک اوراق قرضه شرکتی کوتاه‌مدت منتشرشده توسط شرکت اپل (Apple) ممکن است در مدت ۲ سال سررسید شود، در حالی که یک اوراق قرضه میان‌مدت صادرشده توسط شهرداری لس‌آنجلس (Los Angeles) می‌تواند دوره‌ای ۷ ساله داشته باشد. اوراق قرضه بلندمدت مانند اوراق خزانه ۳۰ ساله ایالات متحده نیز پس از سه دهه سررسید خواهند شد.

نقش اوراق قرضه در بازارهای مالی

دارایی امن

اوراق قرضه، به‌ویژه اوراق قرضه دولتی، اغلب به‌عنوان دارایی‌های امن شناخته می‌شوند. نوسان آن‌ها نسبت به سهام یا رمزارزها کمتر و بازدهی آن‌ها قابل پیش‌بینی‌تر است. در دوره‌های ناپایداری اقتصادی یا نوسان شدید بازار، سرمایه‌گذاران معمولاً به سمت اوراق قرضه گرایش پیدا می‌کنند.

تنوع‌بخشی به پرتفوی

گنجاندن اوراق قرضه در یک پرتفوی سرمایه‌گذاری به تنوع ریسک کمک می‌کند. در حالی که سهام ممکن است بازدهی بالایی داشته باشند، اما ریسک بیشتری نیز دارند. اوراق قرضه با ایجاد تعادل، می‌توانند ریسک کلی پرتفوی را کاهش دهند و ثبات بیشتری به آن ببخشند.

شاخص نرخ بهره

قیمت و سوددهی اوراق قرضه تحت تأثیر نرخ‌های بهره قرار دارد. هنگامی که نرخ بهره افزایش می‌یابد، قیمت اوراق کاهش می‌یابد و بالعکس. این رابطه معکوس باعث می‌شود اوراق قرضه به‌عنوان شاخص مهمی برای رصد روند نرخ بهره و سیاست‌های پولی در نظر گرفته شوند.

رابطه اوراق قرضه با احساسات بازار

شاخص‌های اقتصادی

بازار اوراق قرضه از جمله منابع مهم برای ارزیابی وضعیت سلامت اقتصاد به شمار می‌رود. یکی از ابزارهای کلیدی در این زمینه، منحنی بازده است؛ نموداری که بازده اوراق با سررسیدهای مختلف را نشان می‌دهد.

اوراق قرضه

در شرایط عادی، بازده اوراق بلندمدت بیشتر از اوراق کوتاه‌مدت است، اما اگر منحنی بازده معکوس شود -یعنی بازده اوراق کوتاه‌مدت از بلندمدت بیشتر شود- این موضوع اغلب به‌عنوان نشانه‌ای از احتمال وقوع رکود اقتصادی به حساب می‌آید.

رفتار سرمایه‌گذاران

احساسات بازار به‌طور مستقیم بر قیمت اوراق قرضه تأثیر می‌گذارد. وقتی سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اقتصاد خوش‌بین هستند، ممکن است اوراق قرضه را فروخته و سرمایه خود را به سمت بازار سهام منتقل کنند؛ این موضوع باعث کاهش قیمت اوراق و افزایش بازده آن‌ها می‌شود.

در مقابل، در دوره‌های نااطمینانی یا بحران اقتصادی، بسیاری از سرمایه‌گذاران برای حفظ سرمایه خود به‌سوی اوراق قرضه روی می‌آورند. این رفتار باعث افزایش تقاضا برای اوراق، رشد قیمت آن‌ها و کاهش بازده می‌شود.

تأثیر اوراق قرضه بر بازار رمزارزها

انتخاب نوع سرمایه‌گذاری

در دوران ثبات اقتصادی، برخی سرمایه‌گذاران به دلیل ثبات بیشتر اوراق قرضه، ترجیح می‌دهند سرمایه خود را به‌جای رمزارزها در این ابزارهای مالی قرار دهند. این ترجیح می‌تواند منجر به خروج سرمایه از بازار رمزارزها شود. با این حال، در دوره‌هایی که نرخ بهره پایین است یا شرایط اقتصادی با نااطمینانی همراه است، برخی سرمایه‌گذاران برای دستیابی به بازدهی بالاتر ممکن است به سمت رمزارزها گرایش پیدا کنند.

به‌بیان دیگر، اوراق قرضه معمولاً به‌دلیل نرخ بهره و ثباتشان انتخاب می‌شوند، در حالی‌که سهام و رمزارزها به‌عنوان دارایی‌هایی پرریسک اما با پتانسیل رشد بالاتر شناخته می‌شوند.

پوشش ریسک و تنوع‌بخشی

برخی از سرمایه‌گذاران از اوراق قرضه برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاری‌های خود در بازار ناپایدار رمزارزها استفاده می‌کنند. اوراق قرضه می‌توانند منبع درآمدی پایدار فراهم کنند و تا حدودی ریسک بالای رمزارزها را جبران نمایند. در عمل، بسیاری از سبدهای سرمایه‌گذاری ترکیبی از دارایی‌های مختلف را شامل می‌شوند تا ریسک مالی کلی کاهش یابد.

محیط نظارتی

محیط نظارتی اوراق قرضه ساختارمند و تثبیت‌شده است، در حالی‌که بازار رمزارزها هنوز در حال رشد و شکل‌گیری است. تغییراتی که در مقررات مرتبط با اوراق قرضه رخ می‌دهد، مانند تصمیم‌گیری‌های بانک‌های مرکزی در مورد نرخ بهره می‌توانند به‌صورت غیرمستقیم بر بازار رمزارزها تأثیر بگذارند؛ زیرا رفتار سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

کلام آخر

اوراق قرضه بخش مهمی از بازارهای مالی هستند که علاوه‌بر فراهم کردن گزینه‌ای باثبات برای سرمایه‌گذاری، به‌عنوان شاخصی برای سنجش سلامت اقتصاد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها مزایای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهند و در شکل‌گیری احساسات بازار نقش مؤثری ایفا می‌کنند. آشنایی با نحوه عملکرد اوراق قرضه و تأثیر آن‌ها بر بازار گسترده‌تر می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و سبدهایی مقاوم‌تر و متنوع‌تر تشکیل دهند.