برای نقل‌وانتقالات در شبکه بلاکچین، باید هزینه‌‌ای پرداخت کنید که به آن کارمزد می‌گویند. کارمزد شبکه بیت کوین که به‌عنوان کارمزد تراکنش نیز شناخته می‌شود، مقدار کمی بیت کوین است که برای تشویق استخراج‌کنندگان (ماینرها) به‌منظور گنجاندن تراکنش در بلوک بعدی بلاکچین پرداخت می‌شود. هنگامی که یک ماینر یک بلوک جدید را تأیید کند، کارمزد تراکنش و یارانه بلاک مربوط به آن بلوک را دریافت می‌کند. مجموع کارمزد تراکنش و یارانه بلوکی، پاداش بلوک می‌باشد.
با هر هالوینگ بیت کوین، مقدار یارانه بلوک کاهش می‌یابد و ماینرها درآمد کمتری خواهند داشت، بنابراین کارمزد تراکنش نقش مهمی در حفظ امنیت شبکه در درازمدت دارد. میزان کارمزد می‌تواند براساس ازدحام شبکه و حجم تراکنش متفاوت باشد؛ همچنین کاربرانی که کارمزد تراکنشها را پرداخت می‌کنند، به امنیت شبکه بیت کوین کمک می‌کنند.
کارمزد شبکه بیت کوین چیست؟
کارمزد تراکنش بیت کوین جز ضروری شبکه بلاکچین است. زمانی که ساتوشی ناکاموتو بلاکچین بیت کوین را ایجاد کرد، کارمزد تراکنشها را به‌منظور جلوگیری از تراکنش‌های هرزنامه‌ای که می‌تواند سرعت شبکه را کاهش دهد، اعمال کرد. کارمزدهای تراکنش، ماینرها را تشویق می‌کند تا تراکنشها را تأیید کنند و با سودآور نگه داشتن ماینرها، به حمایت از امنیت شبکه کمک می‌کند.
یک هواپیمای مسافربری را در نظر بگیرید، در هواپیما فضای زیادی وجود ندارد و وقتی می‌خواهید در زمان شلوغی از سال پرواز کنید، ناگزیر هزینه بیشتری خواهید پرداخت. اگر می‌خواهید یک چمدان را با خود در پرواز بیاورید، هزینه سفر نیز افزایش می‌یابد.
به‌طور مشابه، کارمزد تراکنش بیت کوین براساس تقاضا برای گنجاندن در بلوک بعدی تعیین می‌شود و هرچه تراکنش شما بزرگ‌تر باشد (از نظر داده)، کارمزد تراکنش بیشتر است. بسیاری از کیف‌پول‌های بیت کوین به کاربران این امکان را می‌دهند که کارمزد شبکه بیت کوین را هنگام ارسال بیت کوین، شخصی‌سازی کنند.
کارمزد تراکنش بیت کوین چیزی است که کاربر به ماینرها می‌پردازد تا تراکنش خود را در بلاکچین قرار دهند. هرچه کاربر هزینه بیشتری بپردازد، شانس بیشتری برای دریافت سریع تراکنش او از سمت ماینرها وجود دارد، زیرا در هر بلوک فقط فضای محدودی وجود دارد. این بدان معناست که شما می‌توانید با پرداخت هزینه بالاتر، پردازش تراکنش سریع‌تری را انتخاب کنید.
از طرف دیگر، اگر برای تأیید تراکنش خود عجله ندارید، می‌توانید با انتخاب کارمزد کمتر در پول خود صرفه‌جویی کنید. بااینحال، باید مراقب باشید! زیرا اگر کارمزد را خیلی کم تنظیم کنید، ممکن است تراکنش شما ساعت‌‌ها طول بکشد یا چند روز گیر کند؛ البته شما هرگز در خطر از دست دادن بیت کوین‌های خود با تعیین کارمزد بسیار پایین نیستید.
در بدترین حالت، باید منتظر بمانید تا تراکنش لغو شود، پس از لغو شدن تراکنش دوباره به آن دسترسی خواهید داشت. تراکنش‌های لغو شده به کیف پول فرستنده بازگردانده می‌شوند، به این معنی که موجودی دوباره در کیف پول شما نشان داده می‌شود.
با وارد کردن شناسه تراکنش (هش تراکنش یا TXID) خود در لینک زیر می‌توانید وضعیت تراکنش‌های BTC خود را بررسی کنید:
https://explorer.bitcoin.com
مقدار کارمزد بیت کوین بر چه اساسی محاسبه می‌شود؟
کارمزد تراکنش‌های بیت کوین عمدتاً توسط دو عامل تعیین می‌شود:
- اندازه یا حجم داده تراکنش
- تقاضای کاربران برای فضای بلوک
یک بلوک می‌تواند حداکثر 4 مگابایت داده داشته باشد، بنابراین، محدودیتی برای پردازش تعداد تراکنشها در یک بلوک وجود دارد. تراکنش بزرگ‌تر، داده‌های بلوک بیشتری را اشغال می‌کند. بنابراین، تراکنش‌های بزرگ‌تر معمولاً هزینه‌های بیشتری را براساس هر بایت پرداخت می‌کنند. از لحاظ تاریخی، هزینه‌های تراکنش به‌طور متوسط بین 0.50 تا 2.50 دلار است. اما همان‌طور که در نمودار زیر می‌بینید، در دوره‌‌هایی که تقاضای زیادی برای فضای بلوک ایجاد شده، کارمزد تراکنشها افزایش پیدا می‌کند.
کارمزد‌‌ها برحسب ساتوشی/بایت اندازه‌گیری می‌شوند. ساتوشی کوچک‌ترین واحد قابل تقسیم بیت کوین است که 0.00000001 بیت کوین (صد میلیونیوم بیت کوین) است. هر تراکنش از یک سری اطلاعات تشکیل شده است که در واحد بایت اندازه‌گیری می‌شود. تراکنش‌های پیچیده‌تر شامل داده‌های بیشتری هستند و بنابراین گران‌تر هستند.
به‌طور کلی، این بدان معناست که تراکنش‌های با ارزش بالاتر (شامل بیت کوین بیشتر)، داده‌های بیشتری را مصرف می‌کنند و بنابراین، نیاز به کارمزد تراکنش‌های بالاتری دارند؛ البته، این امکان کاملاً وجود دارد که تراکنش 1 بیت کوین شامل داده‌های بیشتری (و در نتیجه مستلزم کارمزد بالاتری) نسبت به تراکنش 10 بیت کوین باشد.
برای درک دلیل، باید جزئیاتی را در مورد نحوه عملکرد بلاکچین بیت کوین بررسی کنیم. این سیستم براساس مدلی به نام خروجی تراکنش‌های خرج نشده (UTXO) اجرا می‌شود که یک روش کارآمد و افزایش‌دهنده حریم خصوصی برای مدیریت دفترکل بیت کوین است.
این فرایند به صورت زیر است:
در ابتدا، سکه‌ها (کوین‌ها) از طریق فرآیند استخراج ضرب می‌شوند. این سکه‌های جدید چیزی را تشکیل می‌دهند که با نام «کوین پایه» شناخته می‌شود. حال تصور کنید یک ماینر که پاداش بلاک فعلی 6.25 بیت کوین را دریافت کرده است، 1 بیت کوین را برای شخصی ارسال می‌کند.
در دفترکل، در واقع به‌صورت 6.25 بیت کوین به این شخص ارسال شده و سپس 5.25 بیت کوین به ماینر پس فرستاده می‌شود که در نتیجه، شخص موجودی 1 بیت کوین و ماینر با موجودی 5.25 بیت کوین خواهد بود (خروجی تراکنش خرج‌نشده استخراج‌کننده، 5.25 بیت کوین است). این سیستم مشابه پرداخت برای یک کالا با استفاده از اسکناس نقدی است؛ اگر قیمت کالا 2.50 دلار باشد، یک اسکناس پنج دلاری را نصف نمی‌کنید؛ در عوض، کل اسکناس پنج دلاری را تحویل می‌دهید و 2.50 دلار پول دریافت می‌کنید.
در مثال فوق، ماینر یک «یادداشت» 6.25 بیت کوین ارسال کرده و «یادداشت» 5.25 بیت کوین دریافت کرده است. کارمزد این انتقال با وجود اینکه مقدار بیت کوین درگیر قابل‌توجه است؛ کارمزد تکمیل تراکنش نسبتاً کم خواهد بود، زیرا تراکنش نسبتاً ساده است.
دلیل آن این است که از یک ورودی یا «یادداشت» (تراکنش 6.25 بیت کوین) تنها دو خروجی وجود دارد، خروجی اول: ارسال 1 بیت کوین به شخص در مثال و خروجی دوم: پس فرستاده شدن ۵.۲۵ بیت کوین به ماینر؛ البته در این مثال کارمزد لحاظ نشده است در صورتی که کارمزد ۰.۲۵ بیت کوین باشد، مقدار ۵ بیت کوین به ماینر پس فرستاده خواهد شد و مقدار باقی‌مانده در شبکه، به‌منزله کارمزد تراکنش خواهد بود.
اگر یادداشت‌‌ها را به‌عنوان اشغال‌کننده فضای دفترکل بیت کوین در نظر بگیریم، می‌بینیم که این تراکنش به دلیل سادگی فضای بسیار کمی را اشغال می‌کند.
کارمزد انتقال بیت کوین از کیف‌پول‌های غیرمتمرکز را چگونه تنظیم کنیم؟
این مورد به کیف پول شما بستگی دارد. در بسیاری از کیف‌پول‌های وب (صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال)، کارمزد شبکه یک هزینه از پیش تعیین شده می‌باشد. بااینحال، اکثر کیف‌پول‌های غیرمتمرکز به شما این امکان را می‌دهند که کارمزد تراکنش‌های بیت کوین خود را شخصی‌سازی کنید.
اگر تراکنش را با کمک کیف‌پول غیرمتمرکز ارسال می‌کنید، کیف‌پول باید گزینه‌‌ای را برای شما نمایش دهد تا نرخ کارمزد خود را انتخاب کنید. این نرخ کارمزد برحسب ساتوشی به ازای هر واحد داده‌‌ای که تراکنش شما در بلاکچین مصرف می‌کند، محاسبه می‌شود که به اختصار sats/vByte نامیده می‌شود. کل کارمزد پرداخت شده توسط تراکنش شما برابر است با این نرخ(sats/vByte) ضرب در حجم تراکنش شما.
اگر می‌خواهید تراکنش شما فوراً تأیید شود، نرخ بهینه کارمزد شما ممکن است بسته به عواملی که در بخش‌های قبل مطرح شد، متفاوت باشد. بهترین روش برای تعیین نرخ بهینه کارمزد این است که وارد اکسپلورر بلوک دلخواه خود مانند https://mempool.space شده و کارمزدهای انتقال را مشاهده کنید.
اگر می‌خواهید تراکنش خود را در بلوک بعدی انجام دهید، این پلتفرم کارمزدی را توصیه می‌کند و اگر آن را در چند بلوک بعدی بخواهید، کارمزد دیگری ارائه می‌دهد؛ همچنین، مشخص می‌کند که چه تعداد تراکنش در انتظار است و انتخاب کارمزد را برای شما آسان می‌کند.
توجه داشته باشید که الگوریتم‌های تخمین هزینه در موارد خاصی می‌توانند با خطا همراه باشند. اگر نیاز دارید که تراکنش شما در اسرع وقت تأیید شود، بهتر است احتیاط کنید و هزینه بیشتری بپردازید. کارمزدهای تراکنش معمولاً نشان‌دهنده سرعتی است که کاربر می‌خواهد یک تراکنش را تأیید کند. هنگامی که یک کاربر یک تراکنش بیت کوین را آغاز می‌کند، اطلاعات به mempool می‌رود و پس از تأیید، در بلوک گنجانده می‌شود. ماینرها انتخاب می‌کنند که کدام تراکنشها را اعتبارسنجی کرده و در بلوک بگنجانند.
زمانی که تراکنش‌‌هایی در صف وجود دارد که منتظر اعتبارسنجی هستند، انگیزه‌‌ای برای ماینرها ایجاد می‌کند تا ابتدا تراکنش‌‌هایی را که با نرخ‌های کارمزد بالاتر ثبت شده‌اند را پردازش کنند. اکثر ماینرها تراکنشها با نسبت “کارمزد به بایت” بالاتر را هدف قرار می‌دهند، زیرا سعی می‌کنند بیشترین درآمد را داشته باشند. وقتی تراکنش‌های شبکه شروع به کاهش می‌کند، کارمزد تراکنشها نیز کاهش می‌یابد.
مشخص کردن کارمزد انتقال بیت کوین در کیف پول تراست والت
محاسبه کارمزد طبق توضیحات بالا انجام می‌شود. در این قسمت برای مثال در کیف پول تراست والت مراحل انتخاب کارمزد بیت کوین را نشان می‌دهیم. ابتدا در کیف پول خود در بستر بیت کوین با زدن گزینه SEND اقدام به ارسال بیت کوین می‌کنیم، تصویر زیر برای شما نمایش داده می‌شود:
در پایین تصویر سرعت‌های مختلف انتقال بیت کوین را مشاهده می‌کنید. برای محاسبه کارمزد، کافی است که نرخ ساتوشی بر بایت (Sat/B) را در مقدار انتقال خود ضرب کنید که با انتخاب حجم انتقال و سرعت انتقال توسط کیف پول کارمزد برحسب دلار محاسبه می‌شود که در مثال فوق مشاهده می‌کنید با انتخاب حالت متوسط(Middle) برای مقدار ۰.۰۰۵۹ بیت کوین، کارمزد انتقال در زمان نگارش مقاله ۸ دلار خواهد بود. همچنین با انتخاب گزینه Custom می‌توانید سرعت دلخواه خود را مطابق با تصویر زیر مشخص کنید.
در نظر داشته باشید که برای انجام شدن بهینه انتقال خود بهتر است از سرعت توصیه شده استفاده نمایید.
سخن آخر
کارمزد تراکنش بیت کوین با حجم داده تراکنش و تقاضای کاربر برای فضای بلاک تعیین می‌شود. ماینرها زمانی کارمزد تراکنش را دریافت می‌کنند که یک بلوک جدید اعتبارسنجی شده باشد. ماینرها تراکنشها با نرخ کارمزد بالاتر را در اولویت قرار می‌دهند که در نهایت از سودآور بودن استخراج‌کنندگان حمایت می‌شود. با هر هالوینگ بیت کوین، مقدار یارانه بلوک کاهش می‌یابد و ماینرها درآمد کمتری خواهند داشت، بنابراین کارمزد تراکنش نقش مهمی در حفظ امنیت شبکه در درازمدت دارد.
