دفتر سفارش (Order Book) چیست و چگونه کار می‌کند؟

کارمزد صفر در بازار تتر (USDT)

ثبت نام و احراز هویت در آریومکس

معامله بیت کوین (btc/irt)

نمودار و لیست قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال

دفتر سفارش فهرستی بلادرنگ از سفارش‌های خرید و فروش ثبت‌شده برای یک دارایی خاص است؛ چه سهام باشد، چه کالا و چه رمزارز. این دفتر، تصویری لحظه‌ای از آنچه خریداران حاضر به پرداخت هستند (سفارش‌های خرید یا bids) و آنچه فروشندگان درخواست می‌کنند (سفارش‌های فروش یا asks) ارائه می‌دهد. در نتیجه، می‌توان با آن وضعیت عرضه و تقاضای بازار را به‌خوبی مشاهده کرد.

در بازارهایی با نقدشوندگی بالا، دفتر سفارش به‌طور پیوسته به‌روزرسانی می‌شود. هر زمان که یک معامله انجام می‌شود، سفارش مربوطه از دفتر حذف می‌گردد. به همین دلیل، دفتر سفارش ابزاری پویا برای رصد فعالیت‌های بازار به شمار می‌رود.

دفتر سفارش چه کاربردهایی دارد؟

• مشاهده نواحی احتمالی حمایت و مقاومت بر اساس حجم سفارش‌ها
• تحلیل عمق بازار (Market Depth) برای درک توان خرید یا فروش در سطوح قیمتی مختلف

با این حال، توجه داشته باشید که «دیوارهای خرید و فروش» (Buy/Sell Walls) می‌توانند گاهی برداشت اشتباهی از واقعیت عرضه و تقاضا ارائه دهند. بنابراین بهتر است دفتر سفارش را همراه با سایر ابزارهای تحلیل بازار، مانند شاخص‌های تکنیکال یا حجم معاملات، استفاده کنید تا تحلیل دقیق‌تری داشته باشید.

دفتر سفارش

نحوه عملکرد دفتر سفارش

در بازارهایی با نقدشوندگی بالا، دفتر سفارش به‌صورت زنده و لحظه‌به‌لحظه به‌روزرسانی می‌شود. هر زمان سفارش خرید یا فروشی ثبت شود، به لیست سفارش‌ها افزوده و زمانی که معامله‌ای انجام شود، سفارش‌های مرتبط از دفتر حذف می‌شوند. به‌عبارت دیگر، دفتر سفارش جایی است که در آن سفارش‌های باز دیده می‌شود؛ یعنی همان چانه‌زنی‌های فعال میان خریداران و فروشندگان.

دفتر سفارش

اگر شما خریدار باشید، سفارش‌تان بر اساس بیشترین قیمتی که حاضر به پرداخت آن هستید در دفتر ثبت می‌شود. اگر فروشنده باشید، سفارش‌تان با کمترین قیمتی که حاضرید بفروشید وارد دفتر می‌شود.

اجزای اصلی دفتر سفارش

سفارش‌های خرید (Bids)

نشان می‌دهند که خریداران حاضرند چه قیمتی برای خرید پرداخت کنند. این سفارش‌ها معمولاً از بالاترین قیمت به پایین‌ترین مرتب می‌شوند.

سفارش‌های خرید در دفتر سفارش

سفارش‌های فروش (Asks)

نشان‌دهنده قیمت‌هایی هستند که فروشندگان برای واگذاری دارایی خود درخواست کرده‌اند. این‌ها از پایین‌ترین قیمت به بالا‌ترین مرتب می‌شوند.

سفارش‌های خرید در دفتر سفارش

قیمت و مقدار

هر ردیف در دفتر سفارش، شامل مقدار دارایی (مثلاً چند بیت کوین) و قیمتی است که سفارش‌دهنده برای آن ثبت کرده است.

قیمت و مقدار در دفتر سفارش

گستره قیمت یا دامنک (Spread)

فاصله بین بالاترین قیمت پیشنهادی خرید و پایین‌ترین قیمت درخواستی فروش است. هرچه این فاصله کمتر باشد، بازار نقدشونده‌تر و فعال‌تر است.

تطبیق سفارش‌ها (Order Matching)

زمانی که قیمت یک سفارش خرید با قیمت یک سفارش فروش منطبق شود، موتور مچینگ صرافی معامله را انجام می‌دهد. یعنی اگر خریدار حاضر باشد قیمت پیشنهادی فروشنده را بپردازد (یا بالعکس)، تراکنش انجام می‌شود.

نمایش بصری دفتر سفارش؛ نمودار عمق (Depth Chart)

بسیاری از معامله‌گران برای درک بهتر وضعیت بازار، از نمودار عمق استفاده می‌کنند؛ این نمودار نسخه‌ای بصری از دفتر سفارش است. در این نمودار:

• محور افقی (x) نشان‌دهنده نقاط قیمتی است
• محور عمودی (y) حجم سفارش‌های خرید و فروش را در هر قیمت نمایش می‌دهد

نمودار عمق

نمودار چگونه کار می‌کند؟

در نمودار عمق، دو منحنی اصلی دیده می‌شود:

• منحنی سبز (Bids): نشان‌دهنده سفارش‌های خرید در قیمت‌های مختلف
• منحنی قرمز (Asks): نشان‌دهنده سفارش‌های فروش در قیمت‌های مختلف

هرچه منحنی‌ها شیب بیشتری داشته باشند، یعنی حجم سفارش‌ها در آن بازه قیمتی بیشتر است.

چرا نمودار عمق مهم است؟

با تحلیل این نمودار، معامله‌گران می‌توانند:

• نقاطی را شناسایی کنند که احتمال واکنش قیمتی وجود دارد
• دیوارهای خرید (Buy Walls) یا دیوارهای فروش (Sell Walls) را ببینند؛ این دیوارها می‌توانند مانعی برای حرکت سریع قیمت به سمت بالا یا پایین باشند
• میزان تعادل یا عدم تعادل میان عرضه و تقاضا را ارزیابی کنند

نحوه استفاده معامله‌گران از دفتر سفارش

دفتر سفارش می‌تواند دیدگاه‌های جالبی درباره نقدشوندگی بازار و روندها ارائه دهد. برخی از روش‌هایی که معامله‌گران از دفتر سفارش بهره می‌برند عبارت‌اند از:

شناسایی سطوح حمایت و مقاومت

سفارش‌های خرید بزرگ در یک قیمت مشخص (که به آن دیوار خرید یا Buy Wall گفته می‌شود) می‌توانند نشان‌دهنده یک سطح حمایت قوی باشند. در مقابل، سفارش‌های فروش بزرگ (Sell Wall) ممکن است حاکی از وجود مقاومت در آن سطح قیمتی باشند.

تحلیل نقدشوندگی

دفترهای سفارش عمیق که شامل تعداد زیادی سفارش هستند، این امکان را می‌دهند که خرید یا فروش حجم بالا بدون ایجاد نوسان قیمتی شدید انجام شود.

بررسی عمق بازار

معامله‌گران با نگاه به تعداد سفارش‌های موجود در قیمت‌های مختلف، می‌توانند حرکت‌های احتمالی بازار را پیش‌بینی کنند. برای مثال، اگر در یک محدوده قیمتی خاص سفارش‌های خرید زیادی وجود داشته باشد، احتمال زیادی دارد که آن محدوده نقش حمایت را ایفا کند.

نمودار عمق

البته توجه داشته باش که سفارش‌ها می‌توانند به‌راحتی گذاشته یا حذف شوند. در برخی موارد، دیوارهای خرید یا فروش ممکن است صرفاً برای فریب بازار ایجاد شده باشند و واقعاً نمایانگر عرضه و تقاضای واقعی نباشند. بنابراین تحلیل دفتر سفارش باید در کنار سایر ابزارها انجام شود، نه به‌تنهایی.

انواع سفارش‌ها در دفتر سفارش

سفارش بازار (Market Order)

این نوع سفارش بلافاصله و با بهترین قیمت موجود اجرا می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر یک خریدار سفارش بازار ثبت کند، سفارش او با پایین‌ترین قیمت فروش موجود تطبیق داده خواهد شد.

سفارش محدود (Limit Order)

در این حالت، معامله‌گر قیمت مشخصی را تعیین می‌کند که فقط در آن قیمت مایل به خرید یا فروش است. این نوع سفارش کنترل بهتری روی قیمت اجرا دارد، اما هیچ تضمینی برای انجام شدن آن وجود ندارد.

سفارش توقفی (Stop Order)

این سفارش‌ها زمانی فعال می‌شوند که قیمت به یک نقطه خاص برسد. در این لحظه، سفارش تبدیل به سفارش بازار یا محدود می‌شود. سفارش‌های توقفی بیشتر برای مدیریت ریسک و جلوگیری از زیان‌های بزرگ کاربرد دارند.

کلام آخر

در مجموع، دفتر سفارش ابزاری کارآمد برای درک عرضه و تقاضا در بازارهای مالی است. چه در بازار سهام فعالیت کنید، چه کالاها یا رمزارزها، توانایی خواندن دفتر سفارش می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر کمک کند.

اما فراموش نکنید که سفارش‌ها به‌سرعت می‌توانند ایجاد یا حذف شوند. برای کاهش ریسک، بهتر است تحلیل دفتر سفارش را با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال ترکیب کنید.